Łosie
Łoś euroazjatycki (Alces alces) – największy współcześnie żyjący gatunek ssaka kopytnego z rodziny jeleniowatych, wyróżniający się charakterystycznym porożem i wyjątkowo długimi kończynami. Żyje w podmokłych lasach północnej Eurazji i Ameryki Północnej. Występujący w Polsce podgatunek A. a. alces – łoś europejski jest największą żyjącą w Polsce zwierzyną łowną. Rzadki i objęty całorocznym okresem ochronnym.
Nazewnictwo
W polskiej literaturze zoologicznej gatunek Alces alces był oznaczany nazwą „łoś”. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „łoś euroazjatycki”, rezerwując nazwę „łoś” dla rodzaju tych przeżuwaczy.
Pochodzenie
Pierwotne łosie pojawiły się w Eurazji pod koniec pliocenu lub w plejstocenie. Skamieliny najbardziej spokrewnionych ze sobą jeleniowatych przypominających dzisiejsze łosie zaliczane są do rodzajów Cervalces, Libralces i Alces. Współczesny Alces alces wywodzi się prawdopodobnie od Alces latifrons.
W początkach holocenu współczesne łosie zasiedlały Europę od Pirenejów po dzisiejszą Danię, Austrię, Wielką Brytanię i wschodnią część Europy Środkowej. Z czasem zasięg ich występowania przesunął się na północ Eurazji i przez Beringię do Ameryki Północnej. Zniknęły najpierw z terenów dzisiejszej Francji i Wielkiej Brytanii. W początkach naszej ery były jeszcze w zachodniej części Europy Środkowej.
Występowanie i siedlisko
Obecny zasięg występowania łosia obejmuje północną strefę lasu borealnego (tajga) i tundrę półkuli północnej. W Ameryce Północnej jest spotykany na Alasce, w Kanadzie i w północnych Stanach Zjednoczonych. W Eurazji występuje od Półwyspu Skandynawskiego po wschodnie wybrzeża Azji (skąd przedostał się do Ameryki Północnej, prawdopodobnie ok. 350 tys. lat temu). Najliczniej występuje w Skandynawii, na Syberii, Alasce i w Kanadzie. Został z powodzeniem introdukowany w Nowej Fundlandii w 1904, gdzie stał się dominującym ssakiem kopytnym – oraz na wyspie Anticosti. Próba introdukcji 10 łosi w 1910 na Wyspie Południowej (Nowa Zelandia) nie powiodła się, chociaż istnieją doniesienia świadczące o tym, że co najmniej jeden osobnik mógł przetrwać w tamtejszych warunkach[10].
Łoś zasiedla leśne i zakrzewione tereny podmokłe, bagna, mokradła, torfowiska, trzęsawiska, tereny zalewowe, nad jeziorami i rzekami. Przed nadejściem zimy przenosi się na wyżej położone tereny, do lasów iglastych. Po II wojnie światowej w Polsce łoś zachował się jedynie na Podlasiu (gminy Goniądz, Rajgród). Obecnie polska populacja została odbudowana. Na początku XXI wieku dość licznie występował między innymi w Biebrzańskim (ok. 600 osobników), Kampinoskim (ok. 300 osobników) i Poleskim Parku Narodowym (ok. 150 osobników), a także w Puszczy Bydgoskiej, na terenie Wielkopolski oraz w Małopolsce w Puszczy Dulowskiej (kilkanaście osobników), jednak od tego czasu jego pogłowie, dzięki akcjom ochronnym (m.in. wprowadzone w 2001 roku przez Ministerstwo Środowiska moratorium na odstrzał łosi), bardzo wzrosło, przy czym dokładna liczebność jest nieznana (oceniana obecnie na 21 tys.). Stan polskiej populacji łosia w l. 80 szacowany był na około 6 tys. osobników, a według innych szacunków, w 2005 roku miało być tylko 2800 osobników. Po wprowadzeniu ochrony ich liczebność szacowano na 14000 osobników w 2014 roku, a w 2018 na 27-30 tysięcy. W samych tylko lasach lubelskich, na przełomie lutego i marca 2015, stan populacji oceniono na 5080-5993 sztuk, w lasach RDLP Gdańsk w 2018 na 375 zwierząt, a w lasach RDLP Toruń około 600 sztuk (w okolicach Dobrzejewic, Skrwilna, Włocławka i Brodnicy) w tym samym roku. Ponieważ liczenia łosi w poszczególnych latach były prowadzone przy wykorzystaniu różnych metod, rzetelna analiza zmian wielkości populacji krajowej tego gatunku jest niemożliwa.